Οι πρωτιές του Bernanke

Καθώς ο πρόεδρος της Federal Reserve, Ben S. Bernanke θα κλείνει την πόρτα στο γραφείο του για τελευταία φορά σε δύο ημέρες θα μπορεί να πει ότι έλαβε αποφάσεις που ποτέ πριν δεν είχαν ληφθεί ή ήταν οι μεγαλύτερες στην 100ετή ιστορία της κεντρικής τράπεζας. Ορισμένες πιθανότατα θα είναι και οι τελευταίες, αναφέρει το Bloomberg σε δημοσίευμα του ενόψει της αποχώρησης του επικεφαλής της Fed στο τέλος της εβδομάδας. Ο Bernanke ήταν ο πρώτος που επινόησε μια νομισματική πολιτική η οποία εστίασε στη μείωση του κόστους δανεισμού πιέζοντας τα πιο μακροπρόθεσμα επιτόκια μετά την υποχώρηση του βραχυπρόθεσμου επιτοκίου της τράπεζας κοντά στο μηδέν. Η στρατηγική του, η οποία περιελάμβανε άμεσες αγορές τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων και πιο μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων, άφησε την Fed με τον μεγαλύτερο ισολογισμό στην ιστορία της στα 4,1 τρισ. δολ. Ήταν επίσης ο πρώτος πρόεδρος από την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης που χρησιμοποίησε έκτακτες αρμοδιότητες για να διασώσει εταιρείες σχεδόν σε κάθε γωνία του χρηματοοικονομικού συστήματος – από τράπεζες, μέχρι επιχειρήσεις και dealers ομολόγων. Και ενδεχομένως να είναι ο τελευταίος: το Κογκρέσο, φιλύποπτο από τις σαρωτικές εξουσίες της Fed, αφαίρεσε τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να δανείζει σε ιδιώτες, συνεταιρισμούς και μη τραπεζικούς οργανισμούς. "Ήταν απίστευτα δημιουργικός με τα διαφορετικά βήματα και προγράμματα που δρομολόγησε για να αποτρέψει την κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας", αναφέρει η Kristin Forbes, καθηγητής στο Massachusetts Institute of Technology και μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων στο Λευκό Οίκο κατά την προεδρία Μπους. "Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, πρέπει να λαμβάνεις αποφάσεις με συχνά ατελή πληροφόρηση. Ήταν πρόθυμος να το κάνει". Ο 60χρονος Bernanke αφήνει την Fed πολύ διαφορετική από το ίδρυμα που ανέλαβε την 1η Φεβρουαρίου του 2006, αναφέρει το Bloomberg. Στις καινοτομίες του Bernanke το Bloomberg αναφέρει, μεταξύ άλλων, την ανακοίνωση των οικονομικών προβλέψεων από τους κεντρικούς τραπεζίτες, μαζί με το outlook για την πορεία των επιτοκίων. Την ίδια στιγμή η Fed έχει επεκταθεί πολιτικά καθώς εμπλέκεται σε δραστηριότητες όπως η μείωση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων, ενώ το μέγεθος και η επιρροή των πράξεων ανοικτής αγοράς την έχουν τοποθετήσει σε μια μοναδική στην ιστορία της θέση στις χρηματοοικονομικές αγορές. Ταυτόχρονα, οι παρεμβάσεις της Fed για τη διάσωση χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων κατά τη διάρκεια της κρίσης έχουν αφήσει ένα διευρυμένο δίχτυ ασφαλείας γύρω από τα ιδρύματα και τις αγορές το οποίο το Κογκρέσο και οι ρυθμιστικές αρχές προσπαθούν σήμερα να συρρικνώσουν, αναφέρει το Bloomberg. Ο Bernanke βοήθησε επίσης να αυξηθεί η αντίληψη της κρατικής ενίσχυσης διασώζοντας την Bear Stearns Cos. και την American International Group Inc. κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ενίσχυσε περαιτέρω αυτή την αντίληψη όταν η Goldman Sachs Group Inc. και η Morgan Stanley βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν κερδοσκοπικές επιθέσεις και τις άφησε να μετατραπούν σε τράπεζες, κάτι που τους έδωσε πρόσβαση στις διευκολύνσεις της Fed για την παροχή πίστωσης. Η αναμόρφωση του χρηματοοικονομικού τομέα με την πράξη Dodd-Frank το 2010, η μεγαλύτερη προσπάθεια να ξαναγραφτούν οι χρηματοοικονομικοί κανόνες από την δεκαετία του 1930, επιδιώκει τον τερματισμό των διασώσεων των "πολύ μεγάλων για να καταρρεύσουν" χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Κογκρέσο περιόρισε τις εξουσίες της Fed να δανείζει έκτακτα κεφάλαια σε μη τραπεζικά ιδρύματα σε μια ευρύτερη διευκόλυνση η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από αρκετά χρηματοοικονομικά ιδρύματα. Το μήνυμα ήταν ότι ξεχωριστές διασώσεις εταιρειών, όπως στην περίπτωση της Bear Stearns, ανήκουν στο παρελθόν.