Τα εντεινόμενα προβλήματα των εξώσεων στις ΗΠΑ

Της Karen Weise 

Πόσο γρήγορα μεταβάλλεται η αγορά ενοικιαζόμενων κατοικιών. Οι επενδυτές της Wall Street γίνονται ιδιοκτήτες κατοικίας με έναν άνευ προηγουμένου ρυθμό. Η αγορά κατοικίας έχει βουτήξει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1995 και οι μισοί από τους ενοικιαστές πληρώνουν τώρα περισσότερο από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση. Με τόσα πολλά να  αλλάζουν στη ζωή των ενοικιαστών, είναι μια καλή ευκαιρία να διαβάσει κανείς μια νέα καταχώριση στο περιοδικό του Harvard για τον κοινωνιολόγο Matthew Desmond, βοηθό καθηγητή, ο οποίος πέρασε χρόνια ερευνώντας την επίδραση των εξώσεων.

Ο Desmond έχει εστιάσει την έρευνά του στο Μιλγουόκι, όπου συνέταξε μια ολοκληρωμένη μελέτη των εξώσεων και διαπίστωσε ότι τουλάχιστον ένας στους 14 ενοικιαστές εκδιώχνεται επίσημα κάθε χρόνο από τις γειτονιές της πόλης όπου η πλειοψηφία είναι μαύροι. Αλλά αυτό το ποσοστό εξώσεων εκτοξεύτηκε στο «ένας στους οκτώ» όταν έλαβε υπόψη τα λιγότερο επίσημα μέσα που χρησιμοποιούσαν οι ιδιοκτήτες για να διώξουν τους ενοικιαστές, όπως τη διαπραγμάτευση μιας αποχώρησης ή τη δημιουργία αφιλόξενων συνθηκών. «Η αναλογία αυξάνεται σε έναν στους επτά για τους μαύρους ενοικιαστές και σε έναν στους τέσσερις για τους ισπανόφωνους ενοικιαστές», γράφει η Elizabeth Gudrais. Ο Desmond διαπίστωσε επίσης ότι οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να υποστούν έξωση επειδή κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες και γενικά ενοικιάζουν μεγαλύτερους και συνεπώς ακριβότερους χώρους για να φιλοξενήσουν παιδιά.

Η έξωση, διαπιστώνει ο Desmond, πυροδότησε μια σωρεία προβλημάτων «συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και την επακόλουθης απώλειας θέσεων εργασίας, της κακουχίας και της μελλοντικής έλλειψης στέγασης. «Οι άνθρωποι καταλήγουν σε καταφύγια ή άλλες υποβαθμισμένες καταστάσεις διαβίωσης. Οι οικογένειες δεν παρέχουν το δίκτυο υποστήριξης που χρειάζονται όσοι έχουν υποχρεωθεί σε έξωση, ενώ δεν παρέχεται αρκετή βοήθεια για στέγαση.

Ο Desmond προτείνει μερικούς τρόπους που θα βοηθήσουν τους ενοικιαστές, όπως είναι η παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας, επειδή διαπίστωσε ότι πολλοί δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, ενώ οι ιδιοκτήτες συμβουλεύονται συνήθως δικηγόρο. Προτείνει, επίσης, εφάπαξ επιχορηγήσεις για να βοηθήσουν τις οικογένειες να ανταπεξέλθουν των προσωρινών δυσκολιών που μπορεί να επιφέρουν καθυστέρηση στην πληρωμή του ενοικίου. Αυτά μετά βίας λύνουν το πρόβλημα σε μεγάλη κλίμακα και δεν συμβάλλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του συστημικού προβλήματος που δημιουργείται από τα χαμηλά εισοδήματα και την αύξηση του κόστους των κατοικιών, αλλά μπορούν να διευκολύνει τα εντεινόμενα προβλήματα που προκαλούν οι εξώσεις.

Χαμηλών τόνων η κίνηση της Fed

Του Peter Coy

Με την οκταετή θητεία του προέδρου της Federal Reserve Ben Bernanke να πλησιάζει στο τέλος της, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε χθες ότι θα αφήσει ελαφρώς το πεντάλ του γκαζιού της νομισματικής πολιτικής λόγω της βελτίωσης που παρουσιάζει η αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Αντί να αγοράζει κρατικά ομόλογα και διασφαλισμένους με ενυπόθηκα πάγια τίτλους συνολικής αξίας 85 δισ. δολ. Κάθε μήνα, η Fed θα χορηγεί ρευστότητα 75 δισ. δολαρίων το μήνα. Το ποσό παραμένει υψηλό αν αναλογιστεί κανείς πως το διάστημα ακριβώς πριν την οικονομική κρίση, οι μηνιαίες αγορές ομολόγων ήταν μηδενικές.

Στόχος της Fed είναι να ανεβάσει τις τιμές των μακροπρόθεσμων ομολόγων και συνεπώς να συνεχίσει να συγκρατεί τα επιτόκια μακροπρόθεσμου δανεισμού. Αυτό βοηθάει τη στέγαση και άλλους ευαίσθητους στις μεταβολές των επιτοκίων τομείς. Μόνο και μόνο οι συζητήσεις για ένα πιθανό περιορισμό των αγορών ομολόγων της Fed ώθησε την απόδοση του 30ετούς στεγαστικού δανείου, σταθερού επιτοκίου, στο 4,42% αυτό το μήνα από 3,35% το Μάιο. «Υπό το πρίσμα της σωρευτικής προόδου στο μέτωπο της πλήρους απασχόλησης και της βελτίωσης των προοπτικών για τις συνθήκες της αγοράς εργασίας», ανέφερε η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς στην ανακοίνωσή της «η επιτροπή αποφάσισε να μειώσει ελαφρώς το ρυθμό των αγορών παγίων».

Αυτό πιθανότατα να μην είναι το τέλος. Η επιτροπή καθορισμού του ύψους των επιτοκίων ανέφερε ότι «πιθανότατα θα μειώσει το ρυθμό των αγορών περιουσιακών στοιχείων με περαιτέρω συγκρατημένα βήματα» εάν η αγορά εργασίας εξακολουθήσει να «γιατρεύεται» και ο πληθωρισμός συρθεί πάλι κοντά στο στόχο της Fed του 2%.

Η επιτροπή, της οποίας προεδρεύει ο Bernanke, ήταν αρκετά προσεκτική ώστε να αναφέρει ότι εξακολουθεί να πατά τέρμα το γκάζι σε ό,τι αφορά τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, καθώς διατήρησε το εύρος-στόχο του 0-0,25% για το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων. Πρόσθεσε ότι πιθανότατα θα διατηρήσει τα επιτόκια στη ζώνη αυτή «τουλάχιστον για όσο διάστημα» η ανεργία υπερβαίνει το 6,5%, με την προϋπόθεση ότι το outlook για τον πληθωρισμό δεν θα υπερβεί το 2,5%.

Η ανεργία έχει υποχωρήσει πολύ ταχύτερα του αναμενόμενου από όταν η Fed έθεσε το όριο του 6,5%: έπεσε στο 7% το Νοέμβριο. Χες η Fed είπε ότι «κατά πάσα πιθανότητα θα είναι κατάλληλο» να κρατήσει τα επιτόκια κοντά στο μηδέν «για αρκετό χρόνο μετά τη στιγμή» που η ανεργία θα πέσει κάτω από το 6,5%, ειδικά αν ο προβλεπόμενος πληθωρισμός παραμείνει κάτω από το 2%..

Αυτός που διαχώρισε τη θέση του από την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, ήταν ο πρόεδρος της Fed της Βοστώνης Eric Rosengren, ο οποίος είπε ότι ο περιορισμός των αγορών ομολόγων ήταν «πρόωρος».

Ο δείκτης Standard & Poors 500 συγκέντρωσε τα υψηλότερα κέρδη σε διάστημα δύο μηνών καταγράφοντας άνοδο 1,7%. Οι επενδυτές ομολόγων δεν ευχαριστήθηκαν ιδιαίτερα, στέλνοντας τις τιμές των ομολόγων ελαφρώς χαμηλότερα και κατά συνέπεια τα επιτόκια ελαφρώς υψηλότερα.

«Η μετάβαση από τα 85 δισ. δολάρια στα 75 δισ. δολάρια δεν είναι τόσο σπουδαία και αυτό είναι ενθαρρυντικό», σχολίασε ο Jeffrey Kleintop, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής αγοράς της LPL στη Βοστώνη. Ο Scott Anderson, επικεφαλής οικονομολόγος της Bank of West, έγραψε ότι η Fed έβαλε απλά το δάχτυλο του ποδιού της στην πισίνα του tapering. Αντίθετα, ο Luke Bartholomew, αναλυτής επενδύσεων της Aberdeen Asset Management, δήλωσε ότι η κίνηση της Fed ήταν «hawkish», δεδομένου ότι ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι πολύ κάτω από το στόχο της Fed. «Ο αποπληθωρισμός παραμένει ο φόβος που τρέμουν και να αναφέρουν», έγραψε.

Στην τελευταία συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησε ο Bernanke ως πρόεδρος της Fed, προτού η θητεία του λήξει στο τέλος του Ιανουαρίου, απάντησε σε ερωτήσεις που κυμαίνονταν από το αν η πιθανή διάδοχός του, Janet Yellen, στηρίζει τις πολιτικές του (ναι) έως το εάν σχεδιάζει να επιστρέψει στην πολιτεία που μεγάλωσε, τη Νότια Καρολίνα (όχι).

Ο Bernanke δυσκολεύτηκε να εξηγήσει γιατί η Fed επιβραδύνει τις αγορές ομολόγων, παρά το γεγονός ότι η ανεργία παραμένει πάνω από το επίπεδο που θέλει η Fed και ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι αρκετά χαμηλός για τα γούστα της. Ο πρόεδρος είπε πως η αγορά ομολόγων αποτελούσε ανέκαθεν ένα «δευτερεύον» εργαλείο για την Fed, εν μέρει επειδή οι επιπτώσεις της δεν κατανοούνται πλήρως. Το άλμα των μακροπρόθεσμων επιτοκίων στη διάρκεια του καλοκαιριού ήταν «πολύ αποσταθεροποιητικό» και «ακόμη δεν έχει εξηγηθεί», είπε ο Bernanke.