Εντείνεται η ανησυχία για μετάδοση της κρίσης

 Τηλεφωνική συνομιλία Ομπάμα - Μέρκελ, παρέμβαση του Αυστραλού πρωθυπουργού και αρνητικές προβλέψεις οικονομολόγων

Της Κατερινας Σωκου

Με τις αγορές να βρίσκονται σε κατάσταση νευρικής κρίσης, οι πολιτικοί παγκοσμίως προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους επενδυτές ότι δεν θα επιτρέψουν την επέκταση της κρίσης χρέους από την Ελλάδα στους «αδύναμους κρίκους» της Ευρωζώνης και ακόμη παραπέρα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα είχε την Παρασκευή τηλεφωνική συνομιλία με τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, κατά την οποία συμφώνησαν, όπως είπε, «στην ανάγκη μιας ισχυρής πολιτικής απάντησης των βαλλομένων χωρών και μιας ισχυρής οικονομικής απάντησης από τη διεθνή κοινότητα». Οπως δήλωσε, «ξεκαθάρισα ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν αυτές τις προσπάθειες και θα συνεχίσουμε τη συνεργασία μας με τις ευρωπαϊκές αρχές και το ΔΝΤ κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου». Την ίδια ημέρα, οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες του G7 είχαν τηλεφωνική διάσκεψη για την αντιμετώπιση της κρίσης, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήθηκε και το ενδεχόμενο λήψης έκτακτων μέτρων.

Το ευρώ υποχωρούσε την Παρασκευή σε χαμηλά 14 μηνών, ενώ οι ευρωπαϊκές αγορές έχασαν εκ νέου σημαντικό έδαφος. Μπορεί ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, να διαβεβαίωνε ότι η Ισπανία και η Πορτογαλία δεν βρίσκονται στην ίδια δεινή θέση με την Ελλάδα, αλλά η απροθυμία της ΕΚΤ να λάβει ακόμη περισσότερα μέτρα στήριξης της Ελλάδας και όποιων άλλων χωρών τα χρειαστούν απογοήτευσε τις αγορές.

«Πλησιάζουμε το σημείο πλήρους απώλειας της εμπιστοσύνης», προειδοποίησε o στρατηγικός αναλυτής της Nomura για τις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος στο Λονδίνο Τσαρλς Ντιμπέλ. Μεγάλη ήταν η αστάθεια και στην αγορά της Νέας Υόρκης, ύστερα από την κατακόρυφη πτώση (τη μεγαλύτερη ενδοσυνεδριακή) του δείκτη Dow Jones την προηγούμενη ημέρα.

Στην Ιαπωνία, η Κεντρική Τράπεζα διοχέτευσε ρευστότητα 20 δισ. δολ. ώστε να στηρίξει τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες. Παράλληλα, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους της χώρας, που είναι το υψηλότερο του κόσμου, καθώς σχεδόν το σύνολό του χρηματοδοτείται από εγχώριους επενδυτές. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εκτιμούσαν ότι «οι επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης έχουν ξεπεράσει τα όρια της Ευρωζώνης. Είναι παγκόσμιο ζήτημα».

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Κέβιν Ρουντ αποφάνθηκε ότι οι αγορές «έκριναν ακατάλληλη» τη διευθέτηση της ελληνικής κρίσης με το πρόγραμμα βοήθειας από το ΔΝΤ και την Ε. Ε. Τη θέση αυτή υποστηρίζει και ο οικονομολόγος που προέβλεψε τη χρηματοπιστωτική κρίση Νουριέλ Ρουμπινί, ο οποίος προειδοποιεί ότι η κατάρρευση του ευρώ δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Σύμφωνα με τον κ. Ρουμπινί, το σενάριο της μετάδοσης της ελληνικής κρίσης συνιστά πραγματική πιθανότητα και όχι μόνο για τις χώρες που κινδυνεύουν περισσότερο (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία). Αν και θεωρεί ότι μπορούν να αποτραπούν τα χειρότερα, αυτό εκτιμά ότι δεν θα γίνει με το υφιστάμενο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, αλλά με «ένα σχέδιο Β, το οποίο θα προβλέπει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους».

Ολο και περισσότεροι αναλυτές κάνουν λόγο για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Μάλιστα, η αναλύτρια του Economist Intelligence Unit για την Ελλάδα, Μέγκαν Γκριν, θεωρεί αναπόφευκτη την αναδιάρθρωση του χρέους, στα τέλη του 2012 ή τις αρχές του 2013. Οπως δηλώνει στην «Κ», η δυναμική του ελληνικού χρέους καθιστά «αδύνατον να βρεθεί η Ελλάδα μπροστά από αυτό», εκτιμά δε ότι αν η αναδιάρθρωση γίνει με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και με προσεκτικό τρόπο, τότε οι επιπτώσεις για τις ευρωπαϊκές τράπεζες θα μπορούσαν να είναι περιορισμένες.

Ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ προτιμά για την έξοδο από την κρίση την οδό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης «σε αυτό που θα έπρεπε να είναι από την αρχή» η Ευρωζώνη: όχι μόνο νομισματική, αλλά και οικονομική ένωση. Η εναλλακτική λύση είναι είτε η εσωτερική υποτίμηση, διά περικοπών μισθών και τιμών, στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (κάτι που θεωρεί δύσκολο να επιτευχθεί) είτε η διάσπαση της Ευρωζώνης (με την έξοδο της Γερμανίας ή τον διαχωρισμό της σε «Βόρειους» και «Νότιους»).

Οι δόσεις

Την ώρα που όλοι ανησυχούν για μετάδοση της ελληνικής κρίσης χρέους στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, την Παρασκευή άρχισαν να γίνονται γνωστές οι πρώτες λεπτομέρειες για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας από το ΔΝΤ και την Ευρωζώνη.

Το επικρατέστερο σενάριο την Παρασκευή, ήθελε την πρώτη δόση από τα δάνεια, ύψους 110 δισ. ευρώ, που θα λάβει η Ελλάδα, να έρχεται μέσα στην εβδομάδα. Το ποσό θα κυμαίνεται μεταξύ 15 και 18 δισ. ευρώ. Θα αφορά την αποπληρωμή του ομολόγου που λήγει στις 19 Μαΐου (περίπου 9 δισ. ευρώ), αλλά και τη χρηματοδότηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που σκοπός του είναι η διασφάλιση της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών.

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, η διάρκεια των δανείων που θα λαμβάνει η Ελλάδα θα είναι πενταετής και όχι τριετής όπως αρχικώς προβλεπόταν, ενώ τα κεφάλαια θα εκταμιεύονται κάθε τρεις μήνες. Η επιμήκυνση της διάρκειας του δανεισμού εξυπηρετεί την Ελλάδα, που θα μπορέσει να κάνει καλύτερη διαχείριση του υπέρογκου χρέους της. Ταυτόχρονα, όμως, συνεπάγεται και υψηλότερο κόστος, αφού η συμφωνία προβλέπει ότι για οποιοδήποτε δάνειο άνω των τριών ετών θα αυξάνεται το επιτόκιο κατά 1%. Ετσι, αν είναι κυμαινόμενο το επιτόκιο θα φτάνει το 5% και αν είναι σταθερό το 6%.

Ελλάδα - Αργεντινή

Οπως επισημαίνει το BBC, στις 22 Ιουνίου, στον τελευταίο αγώνα της φάσης των ομίλων του Παγκοσμίου Κυπέλλου, η Αργεντινή θα αντιμετωπίσει την Ελλάδα. Η αναμέτρηση προκαλεί συνειρμούς στο ειδησεογραφικό δίκτυο σχετικά με το αν η χώρα μας θα έχει την τύχη της Αργεντινής, που το 2001 αναγκάστηκε να χρεοκοπήσει παρά το πρόγραμμα βοήθειας του ΔΝΤ, εν μέσω κοινωνικής αναταραχής που κόστισε τη ζωή σε πάνω από 30 ανθρώπους.

Τον παραλληλισμό έκανε και η πρόεδρος της Αργεντινής Κρίστινα Κίρχνερ, που εκτίμησε πως και στις δύο περιπτώσεις για την αναταραχή ευθύνονται οι «συνταγές» του ΔΝΤ. Οπως δήλωσε, οι εικόνες από την Αθήνα και τη φωτιά στην τράπεζα, που κόστισε τη ζωή σε τρεις ανθρώπους, «είναι παρόμοιες» με εκείνες που έζησε η χώρα της το 2001. Δεν μπορεί παρά να ελπίσει κανείς ότι η Ελλάδα θα μιμηθεί την Αργεντινή όχι στις περιπέτειες της οικονομίας της, αλλά στις ποδοσφαιρικές της επιδόσεις.